دل تنگي هاي ناتمام
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
بهاره اميدي

دل‎تنگي هاي آدمي ، تمامي ندارد. هر جا كه باشي، هر قدر هم كه خوش بخت باشي، به قول روباه در شازده كوچولو: “ بالاخره يك جاي كار هست كه بلنگد”. انگار اين سرنوشت آدمي است كه هر از چند گاهي بنشيند و به آن چه هست و آن چه بايد باشد و يا آن چه مي‎تواند باشد فكر كند. به گوشه‏اي زل بزند و آه بكشد. قوز كند و به خودش و زمين و زمان فحش بدهد و آن قدر در خودش غرق شود تا ديگر صداي تلفن و زنگ در را هم نشنود. آن قدر كه صداي اعتراض يكي كه دوستش مي‏دارد، او را به خود آورد. اصلا انگار دل را جاي اشتباهي گذاشته اند. شايد جايي فراخ‏تر از سينه‏ي آدمي باشد كه بتوان دل را در آن گذاشت تا احساس تنگي نكند. شايد هم همين است كه به هر بهانه‏اي قصد سفر مي‏كند و آدم را برمي‎دارد و به دوردست‏ها مي‎برد. به نظر مي‏رسد شايد خوب باشد يك بار براي هميشه گربه را دم حجله كشت تا ديگر هوس سفر به سرش نزند. زهي خيال باطل.
ما آن‏قدر به دل وابسته‏ايم كه نمي‏توانيم يك لحظه بي‎تابي‎اش را تحمل كنيم. آن وقت من خام‏خيال مي‎خواهم گربه را دم حجله بكشم. دل محرم رازهاي مكتوم و عقده‏هاي ناگشوده است. مامن عشق‏هاي پاك و آرزوهاي طول و دراز. دل همان است كه عاشق را عاشق مي‎كند. اوست كه مادر را شايسته‏ي اين نام مي‎كند و كار دنيا را طوري راست مي‎كند كه با وجود اين همه پليدي به سرانجام مي‏رسد. يك وقت‏هايي كه نيك در خود مي‏نگرم و بعد هم سري بلند مي‎كنم و به جهاني كه در آن ... (براي انتهاي اين جمله نتوانستم كلمه‏ي مناسبي بيابم. زندگي شايسته‏ي چنين جمله‏اي نيست) دقيق مي‏شوم با خود مي‎گويم كه اگر جاي حق بودم دمي تاب و تحمل اين همه كژي را نمي‏كردم و در دم تمام دنيا و مافيها را به ورطه‏ي نيستي مي‏كشاندم. بعد كه حال خود و كار جهان را مي‏بينم مي‏گويم كه عجب دلي دارد خدا. يعني دلش از دل همه گنده‏تر است. حتي از دل زينب!
در اين دنيا همه چيز و همه كس فرمان‏بردار حق هستند. آن هنگام كه به همه فرمان داد “باش“ پس همه شدند. و اين باشيدن مختص لحظه‏ي ازل دنيا نبوده است. باشيدني مقدس و جاري در تمام زمان‎ها كه تمامي ندارد. پس ما همين كه “هستيم“ داريم لبيك گويان در زمان به پيش مي‏رويم. جهاني لبيك مي‎گويند و هو هو گويان او را مي‏جويند كه سرنوشت محتوم همه‏ي موجودات اين است. از سنگ و كوه و دشت و نبات و حيوان كه بگذريم انسان را به وضعي ديگر فرمان باشيدن داد. حق سر در گريبان او برد و رازي را در گوش او زمزمه كرد. اين شد امانت او و در كف او اختيار را نهاد تا مجبور نباشد. او را آزاد گذاشت تا هر چه مي‏خواهد بكند. آزاد آزاد آزاد. لخت و عريان و فارغ از هر بندي. فقط يك بند. يك بند. و آه و امان و افسوس از آن بند. و آن بند “بودن“ است. تو آزادي اما نمي‏تواني نباشي. و اين شد كه آدمي هرگز نتوانست از خود بگريزد. و براي تاب آوردن اين درد جانكاه كه “بودن“ بود، دل را در سينه‏ي او نهاد و مخرج دردهاي ناگفته‏ و ناتمامش را چشم قرار داد و اشك را وسيله‏ي شست‏وشوي روحش تا مگر دمي بياسايد از اين درد سخت. بگذار دل فرمانت دهد. به گمانم كه اگر خوب به او گوش بسپاري اشتباه نمي‎كند.
و اكنون اي خدا. ما دل‎تنگيم. از آن چه كه هستيم و از آن چه كه بايد باشيم. اشك امانمان نمي‏دهد و كفافمان نمي‏دهد. چاره‏اي ديگر بايد. تو خود از ضعف ما و خستگي ما و دل تنگ ما به‏تر از هر كسي آگاهي. تو که ما را به حرم خود راه دادى چه مى شد اگر لياقتش را هم ميدادى؟ اي خدا چاره‏اي!