--> <$BlogRSDUrl$>

فانوس

يک وبلاگ گروهی در عرصه‌ی سياست، اجتماع و فرهنگ

پيوند به مطالب ديگران

 

وبلاگ‌ها

 

Monday, January 19, 2004


پروژه‏ي علمي تخيلي شوراي تشخيص مصلحت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بهاره اميدي

چند روزي است كه متني تكراري را مجريان بخش‎هاي مختلف راديو پيام به كرات قرائت مي‎كنند. اين متن در مورد پروژه‎ي علمي تخيلي شوراي تشخيص مصلحت نظام است كه به منشور توسعه‎ي بيست ساله‏ي ايران و يا افق 1404 مشهور شده است. اين متن سعي مي‎كند كه فرق توسعه در نظام جمهوري اسلامي را با توسعه در نظام‎هاي غربي شرح دهد. به گمان نويسنده‏ي اين متن، عدالت اجتماعي در فرآيند توسعه‏ي غربي جاي مشخصي ندارد و غربي‎ها فرضشان بر اين است كه پس از توسعه‎ي اقتصادي، خود به خود عدالت اجتماعي به وجود مي‏آيد. اما در منشور توسعه‎ي بيست ساله‎ي ايران توجه خاصي به اين موضوع شده است و بنابراين اين سند بر انواع مشابه غربي‎اش برتري دارد و اقتصاددانان ما نيز بايد در اين جهت حركت كنند.
در مورد اين متن نكات زير به نظر مي‏رسد:
1) در توسعه‏ي غربي به خصوص پس از بحران‎هاي دهه‏ي سي و چهل ميلادي توجه خاصي به عدالت اجتماعي مبذول داشته شده است. بحراني كه سرمايه‎داري به آن دچار شد ناظر بر اين نكته بود كه كارگران فقيري كه اكثريت جامعه را تشكيل مي‎دهند بايد داراي حداقلي از قدرت اقتصادي باشند تا بتوانند به طور مؤثر وارد چرخه‎ي مصرف شوند. در غير اين صورت طبقه‎ي مرفه سرمايه‎دار كه نمي‎تواند توليدات كارخانه‎ها را به طور انبوه خريداري كند و چرخه‏ي توليد ثروت عملا كند مي‏شود. بنابراين بالا بردن سطح اقتصادي و رفاهي طبقه‎ي ضعيف و متوسط يكي از اركان بقاي نظام سرمايه‎داري است. درست است كه هشتاد درصد سهام بازار بورس در آمريكا در اختيار دو درصد از مردم اين كشور است اما حجم انبوه سرمايه‎ باعث مي‎شود كه همان بيست در صد باقي‎مانده بتواند سطح رفاهي قابل قبولي را براي اكثريت جامعه تضمين كند و اين به معني يك طبقه‏ي متوسط پرتعداد در برابر طبقات مرفه و فقير كم‎تعداد است. رشد مناسب تامين اجتماعي نيز در گسترش عدالت اجتماعي نقش به‏سزايي دارد.
2) اين گونه توسعه و عدالت اجتماعي ناشي از آن مسلما حاصل نقدپذيري نظام سرمايه‎داري و برنامه‎ريزي دقيق است. نمي‏توان گفت كه برنامه‎ريزان غربي نسبت به اين مساله بي‎اعتنا هستند. البته ممكن است بتوان گفت كه نيت آنان لزوما رفاه مردم نيست و نيتشان چرخش روان‎تر چرخ نظام سرمايه است اما مساله‎ي الاعمال بالنيات چيزي است بين آنان و خداي آنان و به ما مربوط نمي‏شود. از ديدگاه بيروني و مردم كه ما باشيم، مساله‎ي حائز اهميت نتيجه است كه الحق نمي‏توان از نتايج شگفت آن سخن نگفت.
3) وقتي در نظام جمهوري اسلامي هنوز با مبهمات سر و كار داريم و نتوانسته‏ايم تكليف خودمان را با نوع سيستم اقتصادي مشخص كنيم و برنامه‏ي دقيقي براي توسعه‏ي پايدار سياسي و اقتصادي ارائه كنيم و تضمين‎هاي لازم را براي همين حداقلي هم كه ارائه شده است فراهم آوريم، و در هنگامه‎اي كه هنوز برخي آقايان از لغات مبهمي مثل اقتصاد اسلامي و لابد با اتكا بر علماي حوزه سخن مي‏گويند سخن گفتن از برتري منشور توسعه‏ي بيست ساله نسبت به برنامه‎هاي غربي به جوك مي‎ماند که البته در صدا و سيما در کنار ساير برنامه هاي طنز کلى هم با مزه است.
4) ارائه‎ي اين برنامه ى بيست ساله البته در جاي خود اتفاق بسيار ميموني است. اين برنامه نشان از اين دارد كه حداقل آقايان درسشان را دارند يواش يواش از راه رفته‏ي بقيه‎ي دنيا ياد مي‏گيرند. ضمنا پس از گذشت چند سال و با فاصله‎اي كه با اهداف برنامه خواهيم داشت شايد تجديد نظرهاي كلي را در برخي سياست‎ها و به خصوص روابط با آمريكا كه گره كور سياست خارجي ماست شاهد باشيم. البته چنين برنامه‏اي متاسفانه نتايج را به صورت كيفي بيان مي‎كند و به شاخص‎هاي كمي به عنوان محك نمى پردازد اما همين اندازه نيز كافي است كه با اتكا به نتايج كمي كارشناسانه بتوان مقام معظم و راستگرايان سنتي را به حركت در جهت تحول واداشت.


 
| Permalink |

وبلاگ گروهى فانوس

دربــاره فانـــوس و فانوســيان

آیینه فانوس (رها از فیلتر)

آخرين مطالب فانوس

 

سايت هاي خبري

 

سايت هاى شخصى

 

آرشيو

تماس با ما

- هر گونه برداشت مطلب و يا نقل‌ قول از نوشته‌هاى فانوس در سايت‌ها يا وبلاگ‌هاى ديگر با ذکر مأخذ و حتى المقدور دادن لينک به مطلب مجاز خواهد بود.

- ديدگاه‌هاى فکرى نويسندگان محترم فانوس لزوماً منعکس کننده آرا گردانندگان وبلاگ گروهى فانوس نيست.

- با ارسال مقالات و نيز مشارکت در تبادل نظرها و بحث ها به پربار شدن محتواى وبلاگ خود «فانوس» يارى رسانيد. فانوس متعلق به همه علاقمندان آينده ايران است.

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

NOQTE

بازگشت به صفحه اصلى