چهارشنبه سوری
________________________________________
منصور خاکی


چهارشنبه سوری نزدیک است. گذشته از اینکه سنت است و مهمتر از همه پیش قراول بهار و عید...اما خداییش شب چهارشنبه سوری این اواخر دیگر خاطره انگیز نیست. بقول یکی از دوستانم، تهران در این شب بی شباهت به بیروت دهه هفتاد نیست. یک جنگ شهری تمام عیار جنون آمیز! خوب، اگر ضایعات و تلفاتی نداشته باشد قابل تحمل است اما خوب بدون ضایعه هیچوقت تمام نمی شود.

این مقدمه کوتاه برای ذکر این مطلب بود که بگویم سنت چه اندازه قوی است. سنت را ما جدی نمی گیریم. برای درک قدرت سنت تنها به این واقعیت تاریخی توجه کنید که نظام جمهوری اسلامی 25 سال با دو پدیده به ظاهر متضاد مبارزه کرد.یعنی قمه زنی در تاسوعا و عاشورا و چهارشنبه سوری. نتیجه را خود می دانید. این دو پدیده سنتی، گذشته از درستی و نادرستی آنها (که به نظر من بررسی آن در مورد پدیده های فرهنگی بی مورد است) متعلق به دو زمینه به ظاهر متفاوت و حتی متناقض است یعنی اعتقادات شیعی-اسلامی و فرهنگ ایرانی، اما فرهنگ عامه با مقاومت بسیار جدی به مقابله با آن پرداخت و نتیجه را خود مشاهده می کنید. نتیجه این بحث کوتاه این است که: بر خلاف اینکه ریشه های سنت را همیشه مذهب می دانیم ریشه سنت حتی از مذهب قویتر است.