بلا!
پيش‏بيني اوضاع سياسي ايران
ــــــــــــــــــــــــــ
آرمين راد

تحريم اقتصادي ايران را كارتر سه روز پس از اشغال لانه‏ي جاسوسي شروع كرد. ده روز پس از آن در 23 آبان 58 دارايي‏هاي ايران در آمريكا كه به 12 ميليارد دلار مي‏رسيد مسدود گرديد. با ادامه‏ي تحريم‏ها و آغاز جنگ، آمريكا سياست مهار دوگانه را اجرا كرد و با تقويت و يا تضعيف يكي از طرفين هم به ادامه‏ي جنگ كمك مي‏كرد و هم مهار دو طرف را بدون اين كه خود وارد جنگ شود انجام مي‎داد. در واقع قدرت و واقع‎گرايي و عمل‏گرايي فوق‎العاده‎ي هاشمي رفسنجاني بود كه باعث شد سرداران جنگ‎طلب سپاه در دام بيافتند و ليستي بلندبالا از نيازمندي‎هاي خود ارائه كنند كه با ارائه‏ي اين ليست به آيت‎الله خميني جام زهر نوشيده شد و جنگ به اتمام رسيد. به عبارت ديگر تحريم‎ها و وضعيت اقتصادي ايران ممكن است دوره‏هاي پرافت‎وخيزي را طي كرده باشد اما اثر عمده‎اي در تصميم‎گيري‏هاي سران جناح تندرو نداشته است. ما با تحريم‎ها در واقع از جامعه‏ي جهاني منزوي شديم و اين به معني تعطيلي اقتصاد در ايران بود. در حال حاضر به جز بخش نفت عملا فعاليت اقتصادي قابل قبولي در سطح جهاني در ايران وجود ندارد و اين وضعيتي است كه سال‎هاست در ايران وجود دارد.
اين كه دولت‎مردان ايران به كرات اعلام كرده‎اند كه تحريم‏ها اثر چنداني بر ايران نداشته است منظورشان بر خشك‎مغزي جناح تندرو بوده است و البته از اين جهت حرف درستي است. اما مجموعه‏ي نظام جمهوري اسلامي با تمام ناكارآمدي‎هايش نشان داده كه خطرهاي بزرگ را خوب درك مي‎كند و اين مي‎تواند اميدواركننده باشد. آن چه در آينده مي‎توان انتظار آن را داشت تشديد حملات و تحريم‎ها عليه ايران به خصوص پس از انتخابات آمريكا و از طرفي نرم شدن تدريجي مسئولين جمهوري اسلامي است. قاضي مرتضوي به عنوان ويترين قوه‏ي قهريه‎ي جمهوري اسلامي به تدريج به يك چهره‏ي مهربان تبديل مي‎شود و حرف‎هاي خوب از زبان آقايان فراوان شنيده خواهد شد. زندانيان سياسي آزار كم‎تري خواهند ديد و شرايط براي اين فراهم مي‎شود كه كسي مثل هاشمي بتواند جام زهر را به ره‏بر فرزانه بخوراند و بحث رابطه با آمريكا را (و در واقع باج به آمريكا) به طور جدي مطرح كند. نكته‏اي كه بسيار مهم است اين است كه طرف ديگر دعوا يعني آمريكا در حال حاضر علاقه‎اي به مذاكره با ايران ندارد و نيازش وجود دشمني دولتي است كه به عنوان تهديد و هدف بعدي مطرح كند. بنابراين بايد منتظر بود و ديد كه آيا سرعت انعطاف آقايان بيش‎تر است يا قهر آمريكا. هر چند دوست دارم بنويسم كه تغيير رويه‏ي آقايان برنده مي‎شود اما اين آتش تندي كه در تن آمريكا افتاده است بعيد است اين فرصت را به ما بدهد.