شصتمین سالگرد آزاد سازی آشویتس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آليوس ماکسيموس

آشویتس نام گروهی از اردوگاه‌های آلمان‌ها است که در لهستان اشغال شده ساخته شد. نام این اردوگاه‌ها از اسم آلمانی شهرلهستانی اُشویِِنْچیم Oświęcim گرفته شد.
آلمان نازی، در سال 1940 مجموعه‌ای از اردوگاه‌های کار و یک اردوگاه نابودسازی (Extermination camp) در این محدوده ساخت. این اردوگاه بخش اصلی آدم‌سوزی را بر عهده داشت. مجموعه‌ای که از سه اردوگاه کار اصلی و 39 زیرشاخه تشکیل شده بود؛ اردوگاه‌های اصلی عبارت بودند از:
آشویتس 1) که اردوگاه اصلی بود، و مدیریت اردوگاه‌ها هم در آن صورت می‌گرفت. این اردوگاه محل مرگ حدود 70000 از روشنفکر‌های لهستانی و اسرای جنگی روسی نیز بود.
آشویتس 2) (Birkenau) اردوگاه نابود‌سازی و محل کشتن تقریبا 1 میلیون یهودی و 19000 کولی (Roma).
آشویتس 3) که اردوگاه کار اجباری بود برای کمپانی آلمانی IG Farben.
در حدود 1.5 میلیون نفر شامل یهودی‌ها؛ مخالفین سیاسی (آلمانی و لهستانی)، هم‌جنس بازان، کولی‌ها، معلولین، اسرای جنگی و ... با این جمله "کار شما را آزاد می‌کند" (ARBEIT MACHT FREI) در سر‌در آشویتز وارد اردوگاهی شدند که هیچ‌گاه از آن خارج نشدند.
اتاق گاز Birkenau در سال 1944 توسط آلمان‌ها منفجر شد؛ تا جنایات خود را از نیروهای روس که در حال پیشروی بودند مخفی نگاه‌دارند. در 17 ژانویه 1945 پرسنل نازی از اردوگاه‌ها خارج شدند؛ و زندانی‌ها به غرب اردوگاه‌ها انتقال داده شدند (آنهایی که ضعیف بودند یا بیمار رها شدند!). و سرانجام در 27 ژانویه 1945 تنها 7500 تن از بازماندگان (که خیلی از آنها بسیار ضعیف یا بیمار بودند) توسط نیروهای ارتش سرخ آزاد شدند.

این روزها یادمان شصتمین سالگرد آزادسازی این اردوگاه توسط نیروهای روس بود. در لهستان رهبران 30 کشور جهان گرد هم آمده‌اند تا یادی از کشته‌شدگان در اتاق‌های گاز و کوره‌های آدم‌سوزی این اردوگاه مخوف کرده‌باشند.

بخشی از سخنان صدر اعظم آلمان در مراسمی به همین منظور با حضور تعدادی از بازماندگان در برلین:
«من در مقابل شما به نمایندگی "آلمان دموکرات" ایستاده‌ام. من در شرم خودم را در مقابل آن‌هایی که کشته‌شده‌اند؛ و بیشتر از آن در مقابل شما که زنده‌ماندید بیان می‌کنم. خاطره نسل‌کشی نازی‌ها "بخشی از هویت ملی ماست". یاد‌آوری این دوره از تاریخ، سوسیالسم و جنایات آن اجباری اخلاقی برای ماست؛ این یادمان‌ها نه فقط به احترام قربانیان؛ بازماندگان و خانواده‌های آنان بلکه بیشتر برای خودمان است.
بخش ویژه یادمان 60 سال آزادی آشویتز در سی ‌ان ‌ان و بی بی سی؛ مطلب بی‌ بی سی فارسی،
مقاله ویکی پدیا در مورد آشویتس (بیشتر اطلاعات از این منبع ارائه شده‌اند).