مجسمه‏‏ى آزادى
ــــــــــــــــــــــــــ
آرمين راد

چند روزى است كه سيماى ايران سرودى را با هدف تهييج احساسات مردم ضد آمريكا پخش مي‎كند كه در آن نوك تيز حمله به مجسمه‎ى آزادى نشانه رفته است. در اين كليپ روى اين نكته تاكيد شده كه مجسمه‏ى آزادى با الهام از تائيس كه معشوقه‎ى اسكندر مقدونى است و اسكندر به خاطر خوش‎آمد وى تخت‏جمشيد را به آتش كشيد ساخته شده است. اين مساله باعث شد تا جست‎وجويى براى يافتن چگونگى ساخت اين مجسمه و اين كه سمبل چيست انجام دهم و مطمئن شوم كه اين مجسمه هيچ ربطى به تائيس ندارد. آن‏چه در ادامه مي‎آيد نتيجه‏ى اين جست‏و‏جو است:
اين مجسمه كه در كناره‏ى اقيانوس اطلس و در بندر نيويورك واقع شده است هديه‏اى از فرانسويان به آمريكايي‏هاست كه به مناسبت كمك شايانى كه فرانسوي‎ها به آمريكايي‏ها به ره‏بري جرج واشنگتن در جنگ‏هاى استقلال كردند و منجر به استقلال آمريكا از انگلستان شد اهدا شده است. در واقع سازندگان مجسمه با اين كار مي‎خواستند نمادى از آزادي را به مردم آمريكا هديه كنند. اين مجسمه با توجه به اين كه مردم اروپا در آن زمان با كشتى به آمريكا وارد مي‏شده‏اند عملا در دروازه‏ى ورود به آمريكا نصب شده است.
اين مجسمه را يك مجسمه‏ساز 50 ساله‏ى فرانسوى به نام فردريك آگوست بارتولدى طراحى كرد و ساخت آن در سال 1884 در فرانسه پس از 9 سال كار مداوم به پايان رسيد (حدود 100 سال پس از استقلال آمريكا). سپس آن را در 350 تكه و با كشتي به آمريكا منتقل كردند و سرهم كردن آن تا سال 1886 طول كشيد. داخل مجسمه از پايين تا تاج 354 پله وجود دارد و بازديد كنندگان از 25 پنجره در داخل تاج مي‎توانند بيرون را مشاهده كنند. 7 پرتوى كه از تاج مجسمه در حال درخشش است نماد هفت اقليم و يا هفت درياى جهان است. مجسمه تابلويى در دست دارد كه روى آن تاريخ استقلال آمريكا (4 جولاى 1776) نوشته شده است.
ارتفاع مجسمه 93 متر، طول بينى آن بيش از يك متر، ارتفاع سر آن بيش از 5 متر، طول بازوى راستش حدود 12 متر، طول دهانش حدود يك متر و ارتفاع پايه‏ى آن 46 متر است. مجسمه از مس ساخته شده كه در اثر اكسيد شدن در حال حاضر به رنگ سبز درآمده است. وزن مجسمه 204 تن است و سالانه پنج ميليون نفر از مجسمه بازديد مي‏كنند. اسكلت فلزى مجسمه را مهندس الكساندر گوستاو ايفل كه پس از مطلب آليوس ماكسيموس همه او را مي‏شناسيم طراحى كرده است.
شعاع‏هاى نورى كه از مشعل و از تاج مجسمه ساطع مي‎شود در واقع آزادى است كه به تمام دنيا فرستاده مي‎شود. اين ايده در آن زمان و با توجه به اين‏كه بارتولدى كشور خود را ابتدا در چنگ آلمان‏ها و پس از آن در ديكتاتورى ناپلئون سوم مي‎ديد قابل توجيه است. به اين معنى كه همان طور كه فرانسوي‎ها كمك كردند تا آمريكا آزادى خود را به چنگ آورد‏، صد سال بعد يك فرانسوى آرزو مي‎كند كه آزادى از آمريكا به تمام جهان و از جمله فرانسه گسترش يابد. ويكتور هوگو در مورد آن گفته است كه اين مجسمه همه چيز است و هيچ چيز نيست. بدون روح اين مجسمه هيچ چيز نيست و با در نظر گرفتن فكرى كه پشت سر ساخت آن بوده همه چيز است. برخى معتقدند كه شارلوت بارتولدى يعنى مادر فردريك الهام بخش چهره‏ى مجسمه بوده است.
هر چند در حال حاضر انتقادات زيادى به سيستم آمريكا وارد است اما تهييج احساسات ملى مردم از راه ترويج يك مشت دروغ براى اثبات دشمنى ديرينه بين ايران و آمريكا به هيچ وجه قابل توجيه نيست.